Kaštela

Kaštel Novi

Trogirski możnowładca Pavao Antun Ćipiko, w 1512 roku, wybudował swój kasztel w kształcie czworokątnej wieży, wokół którego powstało osiedle, otoczone ze wschodniej, północnej i zachodniej strony murem obronnym, a od strony południowej morzem. Przed wejściem do wioski od strony południowej, w miejscu dawnego mostu zwodzonego, powstało Brce, gdzie w 1775 roku wybudowano dla bractwa zakonnego, dom z zegarem.

Kościół parafialny św. Piotra od Klobučca (sv. Petar od Klobučca) zbudowany został na fundamentach kościoła z XIII wieku.

W Kasztelu Nowym urodził się rzeźbiarz Marin Studin (1895 – 1960). Był uczniem Ivana Meštrovicia. Wykonana przez niego rzeźba św. Rocha (sv. Rok), zdobi kościółek św. Rocha z XVI wieku. Studin jest autorem pomnika «Zwiastun wolności» («Vjesnik slobode»), znanego również pod nazwą konjanik (jeździec), który oddziela Kasztel Stary od Kasztelu Nowego. Pozostałe dzieła artysty przechowywane są w galerii Studin – chwilowo nie są dostępne dla zwiedzających.

Na polu, powyżej Kasztela Nowego, od niepamiętnych czasów znajdują się winnice, które na początku XIX wieku zostały zdziesiątkowane przez mszyce o nazwie filoksera winiec. Odnowiono uprawy, posadzono nowe odmiany winorośli. Pozostało również niewiele starych odmian, takich jak na przykład Crljenak kasztelański, na świecie, a szczególnie w Kalifornii, znanych jako Zifandel. Ojczyzną amerykańskiej winorośli jest Kasztel Nowy, gdzie kilka odmian tej winorośli, rośnie jeszcze w winnicy pana Radunicia. Tą odmianą obsadzono kilka nowych winnic. Winorośl Crljenak kasztelański, znalazła się również Ogrodzie biblijnym.

Kościół w Kasztelańskim polju, pod wezwaniem Matki Bożej ze Špiljana lub Stomorije, w 1189 roku, zbudowali jako beneficjum didići (wolni chłopi) ze wsi Špiljana, zyskując przez to prawo wyboru proboszcza, który utrzymywał się z przychodów beneficjum.

W ścianę kościelnej apsydy wbudowano fragment starochrześcijańskiego reliefu, przedstawiającego delfina i krzyż.

Kościół otaczają stuletnie drzewa, na dziedzińcu znajduje się źródło wody, dlatego obszar ten był idealnym miejscem na utworzenie Biblijnego ogrodu, założonego na pamiątkę pierwszej wizyty w Chorwacji papieża Jana Pawła II. Rosną w nim (albo niebawem zostaną posadzone) wszystkie rośliny wspomniane w Biblii. Ogród biblijny urządzany jest na podstawie projektu Dobrily Kraljić i architekta Eda Šegvića.

Kasztel Nowy proponuje turystom zakwaterowanie w kwaterach prywatnych.