Ogród Biblijny

Ogród Biblijny Stomorija – sanktuaruim Matki Bożej Stomorskiej (Gospe od Stomorije)

W Kasztelu Nowym, na południowych stokach Kozjaka, już w 1189 roku, wzniesiono kościółek św. Marii od Špiljana, dzisiaj zwanej Matki Bożej Stomorskiej (Gospa Stomorija). W tym miejscu, gdzie można poczuć harmonię współżycia duchowości i przyrody, został założony Ogród Biblijny. Od stuleci rosną tu platany, oliwki, figowce, winorośl, rośliny, które wspomniane zostały w Biblii. Staraniami miłośników przyrody, zostały posadzone również inne gatunki, takie jak drzewo Judasza, wawrzyn, akacja, zioła stosowane jako przyprawy, rośliny aromatyczne i inne. Przy wejściu, w Przedsionku, znajduje się pamiątkowy kamień, praca autorska rzeźbiarza Marka Gugicia, na którym jest napisane: "Na pamiątkę drugiej pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II założyliśmy Ogród Biblijny w Stomoriji nad zatoką. Mieszkańcy. Kasztela, 27 września 1998 roku". Na przeciwko posadzono papieską oliwkę, pobłogosławioną przez Ojca Świętego tego samego roku w Splicie.

Na północ od kościółka urządzono część tarasową Jidro, gdzie pod starymi drzewami oliwnymi ustawiono Kolumnę megalitową na cześć chorwackich «wielkich», którzy w swojej twórczości czerpali natchnienie z Biblii – św. Hieronim (przekład Biblii na łacinę), Juraj Dalmatinac (budowniczy obiektów sakralnych), Marko Marulić (autor poematu "Judyta" oraz innych utworów), Bartol Kašić (tłumaczenie Biblii na chorwacki) oraz Ivan Meštrović (rzeźbiarz motywów biblijnych).

Z wysepki na potoku, każdego przybysza wita Arka Noego, drewniana rzeźba, dzieło znanego artysty Vaska Lipovca.

Przez Pole Matki Bożej (Gospina njiva) można dojść kamienną Drogą Krzyżową, gdzie kolejne stacje przedstawione są przez krzewy aromatycznego mirtu, aż do Krzyża Pańskiego, dzieła rzeźbiarza Kažimira Hraste.

Na punkcie widokowym, skąd rozciąga się przepiękny widok na Kasztelańsko polje i zatokę, posadzono małą winnicę jako pomnik najemnym chłopom i winorośli, którą uprawiali. Posadzono tam różne odmiany miejscowej winorośli, wśród których znalazł się także Kaštelanski crljenak, znany na świecie, a szczególnie w Kalifornii (USA), jako Zifandel. Odmiana ta pochodzi z Kasztelu.

Dzięki staraniom Zarządu Miasta, wspierającego odnowę parków miejskich oraz stowarzyszeniu mieszkańców Kaszteli, które stara się zharmonizować potrzeby życiowe z ochroną środowiska, Miasto Kasztela w 2003 roku, otrzymało nagrodę - brązową plakietę "Entente florale", przydzielaną w kategorii miast przez Europejskie stowarzyszenie na rzecz kwiatów i środowiska (The European association for flowers and landscaping) z Brukseli.